Ik vond weinig informatie op
het internet over het aanleren van zelfkatheterisatie. Ja, wel ‘officiele’
informatie van ziekenhuizen en fabrikanten.
Daar zaten best goede filmpjes bij. Maar ik vond ze ook te idealistisch en te weinig praktisch. Vragen
waar ik tegenaan liep:
- Hoe houd je een spiegel vast terwijl je twee handen nodig hebt om (1) je schaamlippen te spreiden en (2) te katheteriseren?
- Hoe leer je jezelf te katheteriseren zonder spiegel?
- Wat, als de huid van je handen kapot gaat aan het meermalen per dag wassen?
- Hoe maak je de ingang van je plasbuis handig schoon? Washandje? Wegwerpdoekjes? Anders?
- Hoe katheteriseer je onder ‘andere’ omstandigheden? Onderweg? Als je bijvoorbeeld een lange wandeling maakt en in de bosjes wilt plassen? Of op een vreemde WC? Of zonder water in de buurt?
- Hoe vaak moet je 'het' nou doen per dag?
- Welke katheter gebruik je?
Op zich lukte het
zelfkatheteriseren in het ziekenhuis binnen de kortste keren. Maar daar had ik
dezelfde faciliteiten als in het bovengenoemde filmpje. Een schoon toilet op de
goede hoogte, een wastafel binnen handbereik, een plankje waar ik makkelijk bij
kon en een verpleegkundige om het spiegeltje vast te houden. Goed licht.
Appeltje eitje toch? U mag
naar huis hoor mevrouw!
Daar liep ik tegen probleem
1 aan: volledige afhankelijkheid van mijn liefje om het spiegeltje
vast te houden terwijl ik in de leer was. Overleg met mijn leverancier maakte
dat ze me de gratis spiegel van Coloplast toestuurden. Super handig, hoewel het
tussenbeense wel donker bleek te zijn. De oplossing daarvoor bleek de OptiLux beenspiegel
met ingebouwd lampje, die overigens in principe niet vergoed wordt door
verzekeraars, ik weet niet waarom). Licht in de duisternis! Zelfstandigheid
terug! En: dank dank dank aan mijn verzekeraar (VvAA/ ONVZ), die hem WEL
vergoedde!
Onder: de Conveen beenspiegel (zonder
lampje), kreeg ik gratis via de leverancier van mijn kathetermateriaal
PROBLEEM 2
loste ik pas later op, na honderd tips die niet werkten, door een tip van de
bekkenbodemfysiotherapeute. Spreid je binnenste schaamlippen met bijvoorbeeld
middelvinger en duim. Dan kun je de (goed schoongemaakte!) wijsvinger op het plasgaatje
plaatsen. Voel en visualiseer goed waar dat zit, haal vervolgens je vinger weg en
richt de katheter op die plaats (die ik zelf dan nog goed voelde/ goed kon
visualiseren). Bij mij werkte dit fantastisch, binnen de kortste keren had ik
de tussenstap van de wijsvinger niet meer nodig.
PROBLEEM 3
Binnen 3 dagen na de start van het katheteriseren hingen bij mij de vellen aan
mijn vingers. Hm. Ook niet echt schoon. Maar ja wat wil je ook… 6 keer per dag
je handen zo intens met zeep wassen? Hoe doen anderen dat in vredesnaam??? Voor
mij was de oplossing: niet wassen met zeep. Bij zichtbaar vuil wassen met
alleen water. En dan insmeren met handdesinfectie van de apotheek of drogist.
Als werkzame stof kan hierin ethanol zitten, maar ook chloorhexidine of andere
middelen komen veel voor. Met name drogisterijen verkopen vaak handige kleine flesjes
met handdesinfectiegel voor de neurotische reiziger EN de verstandige
katheteriseerster.
Een ervaren professional
vertelde me later, dat zij zelf al jaren katheteriseerde zonder handen of poes
te poetsen en dat dat prima ging. Ik ben dat toen ook gaan doen en het ging net
als bij haar heel goed. Het heeft me geen enkele blaasontsteking opgeleverd!
PROBLEEM 4
Washandjes zijn denk ik prima voor thuis. Zelf vond ik ze wel wat ruw. En voor
onderweg zijn ze wat mij betreft ongeschikt.
Op internet vond ik de tip
van het vochtige WC-papier. Werkt wat mij betreft goed. Maar ik had zelf weinig
vertrouwen in de hygiene na langer bewaren. Ook zit er vaak parfum in en dat vind
ik niet prettig.
Mijn oplossing was make-up
watjes (van die rondjes bedoel ik). Die maakte ik nat met water uit de kraan of
(onderweg) mijn drinkzak en daar kreeg ik de poes echt goed mee gepoetst!
Een ervaren professional die
zelf ook katheteriseerde vertelde me echter, dat zij ‘het deed’ zonder handen
of poes te poetsen en dat dat al jarenlang goed ging. Ik ben dat toen ook gaan
proberen en het ging prima. Het heeft me geen enkele blaasontsteking
opgeleverd!
PROBLEEM 5
Zoals jullie weten houd ik nogal van een lange wandeling en van kamperen. Hoe
te katheteriseren onder ‘alternatieve omstandigheden’? De oplossing is oefenen.
Tijdens wandelingen (of op vieze WC’s waar je niet op wilt zitten!) leerde ik
mezelf aan om
- Een rustige veilige plek op te zoeken.
- Broek naar beneden te doen (ja ja, niet vergeten!)
- Mijn handen te desinfecteren
- Mijn watjes (zie probleem 4) nat te maken met water uit mijn waterzak en op mijn (licht gehurkte) bovenbeen te leggen
- Spreiden van de schaamlippen en poetsen van de poes
- Stap 3-5 deed ik later niet meer omdat het desinfecteren van de handen en het poetsen van de poes bij mij niet nodig bleek te zijn (zie laatste deel probleem 3 en 4). Dat maakte alles wel heel veel simpeler!
- Het deels inbrengen van de katheter en hem dan wat naar achteren richten
- Verder inbrengen zodat je begint te ‘plassen’ naar achteren en niet je schoenen/ de WC-bril/ overig onderzeikt
Zo deed ik het ook als ik in
de tent op een bakje moest plassen omdat ik er ’s nachts niet uit kon. Daar was
het naar achteren richten (stap 7) alvorens het beginnen met plassen (stap 8)
wel extra handig, omdat dat het inbrengen hielp (stap 7, gekanteld bekken)
zonder dat het plassen (stap 8, op bakje) dan ook nog met gekanteld bekken
moest plaatsvinden. Het bakje kon ik dan gewoon onder me plaatsen.
Het probleem van geen water
in de buurt was voor mij opgelost doordat bleek dat ik mijn vagina of handen
niet hoefde te wassen. Maar ook als dat bij jou wel moet kun je het oplossen door handdesinfectiegel
te gebruiken. Je kunt zichtbaar vuil van je handen halen of je make-up watjes
natmaken met schoon water uit een flesje.
PROBLEEM 6
In het begin had ik het idee dat ik het veel te vaak deed. Ik was bang meer dan
500 ml in mijn blaas te krijgen maar voelde niet goed hoe vol de blaas zat. Ook
drink ik uit mezelf veel. Daardoor katheteriseerde ik vaak te vroeg/ vaker per
dag. Soms katheteriseerde ik wel 8 keer per dag.
Nu denk ik: ik had me daar
niet zo schuldig over hoeven voelen, het hoorde gewoon bij het leerproces en
bij het niet goed kunnen voelen wat de staat van de blaas is. Het feit dat ik
uit mezelf veel drink is daarbij juist goed. Dus ik denk: 8 keer per dag is
prima.
Het aantal keren per dag
veranderde vanzelf naar 4-6 keer per dag ongeveer 400 ml per keer
katheteriseren. Dus das prima.
Vorige zomer begon er ineens
iets te veranderen: het residu (de hoeveelheid die achterblijft na
katheterisatie) verminderde sterk. Vaak bleef er maar 30-50 ml achter in de
blaas. Gevolg was dat ik bijna niet meer hoefde te katheteriseren, ik kon
gewoon plassen. En dat is nog steeds zo. Alleen op momenten dat er een
verandering is in mijn morfine of vergelijkbare medicatie dan is er wel een
sterke vergroting van het residu dus dat zijn momenten dat ik wel weer even
moet opletten.
PROBLEEM 7 Was geen probleem. Ik ben begonnen met de SpeediCath compact 'Eve', die vond ik heel prettig. Later ben ik vanwege volume (kleiner) en gewicht (lichter) overgestapt op de gewone SpeediCath Compact van 70 mm lang. Nu mijn blaas wat anders ligt door de kanker gebruik ik de SpeediCath Compact Plus van 90 mm lang.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten